Damızlık İnek, Damızlık inek yetiştiriciliği dayanıklı ve uzun ömürlü olan ineklerin seçilerek yetiştirilmesidir. Damızlık inek, ineğin ırkına göre ve ineğin dış görünüş özelliklerine göre değerlendirmeler yapılarak tercih edilir. İnekler de kesin gebelik için suni tohumlama yolu uygulanmalıdır. Sağlıklı ve kusursuz hayvanlar ile
damızlık inek yetiştiriciliği yapmak mümkündür.
İnek damızlığında dış görünüş kriterlerini vücut yüksekliği, sağrı eğimi, arka ayak açısı, ön meme bağlantısı, merkezi meme bağı, meme başları yerleşimi ve meme başı uzunluğu meydana getirir. İnek sonuç olarak tip özelliklerine ve meme özelliklerine göre değerlendirilir. Vücut yüksekliği ve derinliği yüksek olan hayvanların işkembesi büyük olur ve bu sayede bu hayvanlar daha fazla kaba yem tüketimi gerçekleştirirler. Böylece bu özelliğe sahip olan hayvanlar daha çok kilo alırlar. Sağrısı eğimli olmayan ve dar çatılı ineklerde doğum zor olacağından yavru veya anne inek kaybedilebilir. Ön meme bağlantısının önemi ileride ineğin mastit riskinin oluşup oluşmayacağına dair fikir vermesidir.
- Satın alınacak ineğin sahibinden ineğin damızlık belgesi istenmelidir.
- İnek eğer bir işletmeden alınıyor ise hastalıklara karşı ari belgesi olmalıdır.
- Satın alınacak inekler düve ise annenin süt verimleri araştırılmalı ve incelenmelidir.
- Satın alınacak olan damızlık inekler meme, uterus ve ayak hastalıklarına ve herhangi diğer hayvan hastalıklarına karşı dirençli olmalıdırlar.
- İneklerin gebe olup olmadığı, gebe ise kaç aylık gebe olduğu öğrenilmeli ayrıca kesinlik için bir veteriner hekimin gebelik muayenesine ihtiyaç vardır.
- Hayvanın dış görünüş özellikleri ve meme yapısı incelenerek değerlendirmeler yapılır.
Damızlık inekler dölleri ile ileri ki kuşakların oluşmasına katkı sağlar. Damızlık inekler seleksiyon işlemi ile belirlenir. Damızlık inekler ihtiyaç fazlalığı, verim düşüklüğü ve yaşlılık durumlarında kesime gönderilebilir. Damızlık inekler gebeliğin son aylarında gebe olmayan hayvanlardan ayrılmalı ve özel bir bakıma alınmalıdır. Doğum yapacak ineklerin altına kuru ot konulmalı ve hayvan rahatsız edilmemelidir. Gürültü ve ani hareketler ile hayvan korkutulmamalıdır. Hayvanlar emzirdikleri dönemlerde iyi beslenmelidir bu sayede süt verimi ve sütteki yağ oranı artacaktır. Damızlık ineklerdeki en önemli noktayı yüksek verimli süt ineklerine sahip olmak oluşturur. Damızlık inek verimini hayvanın ırkı, canlı ağırlığı, laktasyonu ve gebe kalma yüksekliği oluşturur. Damızlık ineklerden süt verimi en fazla olanlar holstein, jersey, montofon ve Maraş sığırıdır.
